- Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przewiduje szereg instrumentów służących wsparciu osoby niepełnosprawnej
- Pomoc ta realizowana jest ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
- Podkreślić jednak należy, że uzyskanie wsparcia, nie jest uzależnione od rodzaju choroby - wskazuje pełnomocnik rządu do spraw osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik w informacji, przekazanej ekspertom z portalu chorobyrzadkie.gov.pl
Orzeczenie o niepełnosprawności a choroby rzadkie
Zgodnie z art. 1 ustawy o rehabilitacji (…) przepisy wskazanej ustawy dotyczą osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem:
- o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności,
- o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów,
- o niepełnosprawności, wydanym przed ukończeniem 16 roku życia.
- Osobami niepełnosprawnymi w rozumieniu ww. ustawy są również osoby, które przed dniem wejścia w życie ww. ustawy zostały zaliczone do jednej z grup inwalidów, jeżeli posiadane orzeczenie nie utraciło mocy przed tą datą oraz osoby posiadające orzeczenie o stałej lub długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, wydane przed 1 stycznia 1998 r. (art. 62 i 63 ustawy o rehabilitacji (…)) - wskazuje minister Wdówik.
Uzyskanie ww. orzeczenia odbywa się na wniosek osoby zainteresowanej lub w przypadku dzieci przedstawiciela ustawowego niezależnie o stwierdzonej choroby rzadkiej.
- Postępowanie orzecznicze u osoby u której stwierdzono chorobę rzadką prowadzone jest według procedur określonych dla wszystkich zainteresowanych niezależnie od zdiagnozowanej choroby rzadkiej - wyjaśnia pełnomocnik.
Zasady orzekania o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności oraz kryteria kwalifikowania do stopnia niepełnosprawności regulują przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 100, ze zm.), rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2021 r. poz. 857, ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia (Dz. U. Nr 17, poz. 162, ze zm.).
Zgodnie z treścią § 6 ust. 2 rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności do wniosku o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności dołącza się: dokumentację medyczną (karty informacyjne leczenia szpitalnego, dokumentacje medyczną leczenia ambulatoryjnego, wyniki dodatkowych badań diagnostycznych, psychologicznych, konsultacje specjalistyczne itp.), zaświadczenie lekarskie – zawierające opis stanu zdrowia, wydane na 30 dni przed dniem złożenia wniosku, przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba zainteresowana oraz inne dokumenty mające wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności.
Zgodnie z brzmieniem § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia w sprawie orzekania
o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, bierze się od uwagę:
- zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się dziecko, oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie niepełnosprawności;
- ocenę stanu zdrowia wystawioną przez lekarza – przewodniczącego składu orzekającego, zawierającą opis przebiegu choroby zasadniczej oraz wyniki dotychczasowego leczenia i rehabilitacji, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących oraz rokowania odnośnie do przebiegu choroby, a także ograniczenia w funkcjonowaniu występujące w życiu codziennym w porównaniu do dzieci z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną właściwą dla wieku dziecka;
- możliwość poprawy zaburzonej funkcji organizmu poprzez zaopatrzenie
w przedmioty ortopedyczne, środki techniczne, środki pomocnicze lub inne działania.
Jednocześnie zgodnie z brzmieniem § 3 ust. 2 ww. rozporządzenia przy orzekaniu o stopniu niepełnosprawności osoby, bierze się pod uwagę:
- zaświadczenie lekarskie zawierające opis stanu zdrowia, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących potwierdzone aktualnymi wynikami badań diagnostycznych, wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba zainteresowana, oraz inne posiadane dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności;
- ocenę stanu zdrowia wystawioną przez lekarza - przewodniczącego składu orzekającego, zawierającą opis przebiegu choroby zasadniczej oraz wyniki dotychczasowego leczenia i rehabilitacji, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób współistniejących oraz rokowania odnośnie do przebiegu choroby;
- wiek, płeć, wykształcenie, zawód i posiadane kwalifikacje;
- możliwość całkowitego lub częściowego przywrócenia zdolności do wykonywania dotychczasowego lub innego zatrudnienia - poprzez leczenie, rehabilitację lub przekwalifikowanie zawodowe;
- ograniczenia występujące w samodzielnej egzystencji i uczestnictwie w życiu społecznym;
- możliwość poprawy funkcjonowania osoby zainteresowanej w samodzielnej egzystencji oraz w pełnieniu ról społecznych - poprzez leczenie, rehabilitację, zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, środki techniczne, usługi opiekuńcze lub inne działania.
Kwalifikacja osoby zainteresowanej do niepełnosprawności i określonego stopnia niepełnosprawności następuje po przeprowadzeniu postępowania orzeczniczego przez skład orzekający, obejmującego co do zasady badanie lekarskie (przeprowadzane przez lekarza-przewodniczącego składu orzekającego) oraz wywiad sporządzony przez co najmniej jednego specjalistę (psychologa, pedagoga, pracownika socjalnego albo doradcę zawodowego), który następnie wydaje orzeczenie w przedmiocie ustalenia bądź odmowy ustalenia niepełnosprawności czy tez stopnia niepełnosprawności.
- Na podstawie uzyskanego orzeczenia można ubiegać się o:
- legitymację osoby niepełnosprawnej,
- kartę parkingową.
Kartę parkingową wydaje się
1) osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się;
2) osobie niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16 roku życia mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.
3) placówce zajmującej się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.
Kartę parkingową wydaje się na wniosek złożony do przewodniczącego
System ulg i uprawnień niepełnosprawnych
Orzeczenie o niepełnosprawności- jak wyjaśnia minister Wdówki - jest podstawą do korzystania z systemu ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym. Potwierdzeniem posiadania orzeczenia jest legitymacja osoby niepełnosprawnej. Organem uprawnionym do jej wydania jest właściwy miejscowo powiatowy/miejski zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności.
- Jeżeli osoba niepełnosprawna posiada jedno z wymienionych na wstępie orzeczeń oraz spełnia inne określone przepisami warunki może wystąpić z wnioskiem o dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zadań określonych w art. 35a ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych - czytamy w komunikacie.
Zgodnie z art. 35 a ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych do zadań powiatu, które mogą być dofinansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, należy wsparcie
m.in.:
- zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów,
- likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych,
w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych, - usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika
- uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych.
Zatem osoba niepełnosprawna może ubiegać się m.in. o dofinansowanie ze środków PF